Wanneer je iemand verliest, lijkt er iets in jou mee te verdwijnen.
Een geliefde, een kind, een ouder, vriend of collega.
Hun stem, hun gewoontes, hun aanwezigheid in je dagen.
Plots is er stilte waar eerst vanzelfsprekendheid was.
Of een lege plek aan tafel. Een handeling die je blijft doen, ook al is die ander er niet meer.
En toch. Hoe pijnlijk het ook is: soms blijft er ook iets.
Niet tastbaar, niet logisch. Maar voelbaar.
De band die niet ophoudt
Veel mensen ervaren na het overlijden van een dierbare dat die persoon nog op een bepaalde manier bij hen is.
In gedachten, in zinnen die je blijft zeggen, in reflexen en in de manier waarop je naar de wereld kijkt.
Moderne rouwbegeleiding spreekt over blijvende verbondenheid (continuing bonds).
In plaats van los te laten, verandert de band en neem je die op nieuwe wijze mee in je leven.
Dat klinkt misschien vreemd als je leerde dat je moest ‘verwerken’.
Toch herkennen steeds meer mensen: de relatie stopt niet, ze verandert.
Hoe die band zich toont
- Je koopt nog steeds hun favoriete thee.
- Je hoort hun commentaar in je hoofd bij een keuze.
- Je vindt troost in een lied, een geur of een plek.
- Je bewaart een voorwerp dat je herinnert aan hen.
- Je schrijft een brief of creëert een ritueel.
- Soms denk je: 'Ik zou dit willen delen met jou.'
Dit is normaal en menselijk: de menselijke reflex om verbonden te blijven met wie betekenisvol voor je was.
Ook bij niet-lichamelijk verlies
Verlies hoeft niet altijd te volgen op overlijden: een breuk, ziekte of dementie
kan ook een band veranderen. De innerlijke band blijft soms als erkenning van wat ooit was.
Wat blijft er dan?
Misschien blijf je achter met woorden die nooit gezegd zijn.
Of met herinneringen die warm én pijnlijk zijn.
Of gewoon met een stil weten: deze persoon heeft mij gevormd.
Wat blijft er als iemand wegvalt?
Misschien: wie jij bent geworden in verbinding met hen.
Een blik, een keuze, een waarde die verder leeft in jou.
En als er niets voelbaar is, of je wil niets voelen: dat mag.
Blijven kan ook stil zijn of nog onderweg.
Ruimte maken voor wat blijft
Je hoeft niets vast te houden of los te laten.
Maar je mag ruimte maken voor wat er in jou leeft.
Voor het gemis, maar ook voor de blijvende verbinding.
Erkenning is geen oplossing, maar kan troost, zin of richting bieden.
Je bepaalt zelf wat blijft en hoe je het vormgeeft.